Bilgi Edinme Hakları

Bilgi edinme hakkının kullanılmasına ilişkin esas ve usulleri düzenleyen 4982 sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanunu 09.10.2003 tarihinde kabul edilerek 21.10.2003 tarih ve 25269 sayılı Resmi Gazetede yayınlanmış ve söz konusu kanun gereğince hazırlanan 'Bilgi Edinme Hakkı Kanununun Uygulanmasına İlişkin Esas ve Usuller Hakkında Yönetmelik' de 27.04.2004 tarih ve 25445 sayılı Resmi Gazete'de yayınlanarak yürürlüğe girmiştir. Yönetmeliğin 'Bilgi edinme birimlerinin oluşturulması' başlıklı 8. maddesi uyarınca; Turhal Kaymakamlığı Yazı İşleri Müdürlüğü bünyesinde 'Bilgi Edinme Bürosu kurulmuştur.

Bilgi Edinme Başvurusunda bulunmak için kullanılabilecek adresler şunlardır:

Bilgi Edinme Başvuru Adresi: Turhal Kaymakamlığı Yazı İşleri Müdürlüğü

Posta Adresi: Hükümet Konağı Turhal

Tel: 0.356 2751003 Faks: 0.356 2763517

Eposta: turhal@icisleri.gov.tr

Bu amaçla İlgili kanun hükümleri gereğince uygulanacak yöntemler kısaca şöyledir.

-Başvurunun kurum ve kuruluşa ulaştığı tarih başvuru tarihidir. Elektronik posta ve faks yoluyla başvuru yapacaklar

e-Bilgi Edinme Formu doldurmaları zorunludur.

-Başvuru dilekçeleri posta yoluyla da kurum ve kuruluşlara gönderilebilir

-Kurum ve kuruluşlar, başvuru üzerine istenen bilgi veya belgeye erişimi on beş iş günü içinde sağlarlar.

-Kamu kurum ve kuruluşlarının, erişimine olanak sağladıkları bilgi veya belgeler için başvuru sahiplerinden talep edecekleri ücretler, ilgili kurum ve kuruluş bütçesine gelir olarak kaydedilmek üzere ilgili saymanlıklara yatırılır.

-Bilgi veya belgelere erişim için gereken maliyet tutarının kurum ve kuruluş tarafından başvuru sahibine bildirilmesiyle, on beş veya otuz iş günlük süreler kesilir. Başvuru sahibi, bildirimin yapıldığı tarihten itibaren on beş iş günü içinde ödemeyi gerçekleştirdiğini gösteren belgeyi sunmadığı takdirde talebinden vazgeçmiş sayılır.

Demokratik ve şeffaf yönetimin gereği olan eşitlik, tarafsızlık ve açıklık ilkelerine uygun olarak kişilerin güven ortamı içinde yaşayabilmeleri, maddi ve manevi varlıklarını koruma ve geliştirmeleri, soyutta bilgi alma, somutta kendileri hakkında yapılan her işlemden bilgi sahibi olma hakkı vardır.

Hangi Kurum ve Kuruluşlardan Bilgi-Belge İstenebilir?

• Bütün kamu kurumları ve kuruluşları
• Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları bilgi verme yükümlülüğü altındadırlar.

Yasa Kapsamına Giren Kurumların Yükümlülükleri Nelerdir?

Yasa kapsamındaki kurum ve kuruluşlar, yasada yer alan bir kısım istisnalar dışında bütün bilgi ve belgeleri, başvuru sahibine vermek, onun incelemesine sunmak zorundadırlar ve bilgi edinme başvurularını en etkin, süratli ve doğru biçimde sonuçlandırmakla yükümlüdürler. Bu amaçla gerekli idari ve teknik tedbirleri alacaklardır.

Yasa Kapsamına Giren 'Başvuru Sahibi' Kimlerdir?

Gerçek ve tüzel kişiler başvuru sahibi olabilirler. Gerçek kişiler, insanlardır. Kişilik; doğumla kazanılır, ölümle son bulur. Hukuka göre kurulan kişi ve mal toplulukları ise, tüzel kişilik olarak kabul edilirler.

Kimler Bilgi Edinme Hakkına Sahiptir?

• Türk vatandaşı olan gerçek ve tüzel kişiler
• Türkiye'de oturan yabancı gerçek ve tüzel kişiler de karşılıklılık ilkesi çerçevesinde bilgi edinme hakkını kullanabilirler.

Bilgi Hakkı Kapsamına Giren Belge ve Bilgiler Nelerdir?

Söz konusu bilgiler, kurum ve kuruluşların kayıtlarında yer alan her türlü verilerdir: belgeler; kurum ve kuruluşların sahip oldukları yazılı evrak, dosya, kitap, dergi, talimat, kroki, plan, film, fotoğraf, teyp, video kaseti, harita ve elektronik ortamda kaydedilen her türlü bilgi, haber ve veri taşıyıcıları.

Bilgi Edinme Başvurusu Usulü Nasıl Olacak?

Gerçek kişiler için; gerçek kişiler tarafından yapılacak bilgi edinme başvurusu; başvuru sahibinin adı ve soyadı, imzası, oturma yeri veya iş adresini içeren dilekçeyle, istenen bilgi veya belgenin bulunduğu kurum ve kuruluşa yapılacak:

Böylece gerçek kişi dilekçede;

• adı, soyadı ve imzasını, T.C. kimlik numarasını
• ikamet yeri veya iş adresini yazacaktır.

Tüzel kişiler için; tüzel kişiler tarafından yapılacak bilgi edinme başvurusu; tüzel kişinin unvanı ve adresi ile yetkili kişinin imzasını ve yetki belgesini içeren dilekçeyle, istenen bilgi veya belgenin bulunduğu kurum ve kuruluşa yapılacak:
Böylece tüzel kişi dilekçede;

• tüzel kişilik unvanı ile adresini yazarak
• yetkili kişinin imzası ile yetki belgesini ekleyecektir.

Bilgi Edinme Hakkını Kullanabilmek İçin İzlenmesi Gereken Yol Nedir?

Bilgi edinme başvurusu, kişinin kimliğinin ve imzasının veya yazının kim tarafından gönderildiğinin tespitine yarayacak başka bilgilerin belirlenebilir olması kaydıyla elektronik ortamda veya diğer iletişim araçlarıyla da yapılması mümkündür.

Posta ile başvuru
Posta yolu ile başvuruda bulunmak isteyen başvuru sahibi, iadeli-taahhütlü posta ile başvurusunu yapmalıdır. Yönetmelikte bu konuya ilişkin herhangi bir bilginin bulunmamasına rağmen, başvurunun kayda geçirilmesinde ve başvuru sahibinin başvurusunun birime ulaştığı tarihi takip edebilmesi açısından en doğru yoldur.
Elektronik posta ile başvuru
Gerçek kişiler tarafından elektronik posta yoluyla yapılacak başvurular, başvuru sahibinin adı ve soyadı, oturma yeri veya iş adresine ilave olarak kimlik doğrulama amacıyla kullanılacak T.C. kimlik numarası belirtilmek suretiyle, istenen bilgi veya belgenin bulunduğu kurum ve kuruluşun bilgi edinme biriminin elektronik posta adresine yapılır.

Faks ile başvuru
Başvuru dilekçeleri faks yoluyla da kurum ve kuruluşlara gönderilebilir. Ancak faks yoluyla yapılacak başvurularda ayrıca, gerçek kişiler ile tüzel kişiliği temsile yetkili kişilerin T.C. kimlik numaraları belirtilir. Faks yoluyla iletilen dilekçelerde, dilekçe sahibi kendisine faks yoluyla cevap verilmesini isterse, cevap verilecek faks numarasını dilekçesinde ayrıca belirtir.

Kurum ve Kuruluşlar Başvuru Üzerine İstenen Bilgi veya Belgeyi Kaç Gün İçinde Temin Etmelidir?

Kurum ve kuruluşlar, başvuru üzerine istenen bilgi veya belgeye erişimi 15 (on beş) iş günü içinde sağlarlar. Fakat geçerli sebeplerle sürenin uzatılması halinde bunun gerekçesi başvuru sahibine 15 iş günlük sürenin bitiminden önce bildirilir.

Bilgi Edinme Başvurusunda Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar Nelerdir?

Dilekçede, istenen bilgi veya belgeler açık ve ayrıntılı olarak belirtilir. Bilgi veya belgeye erişimin kısa sürede sağlanabilmesi amacıyla, istenen bilgi veya belgenin konusu, varsa tarihi, sayısı ve kurum veya kuruluşun hangi biriminden istendiği ve ihtiyaç duyulan diğer hususlar dilekçede belirtilir.

Başvuru Sahiplerinden Ücret Talep Edilir mi?

Kurum ve kuruluşlar, erişimine olanak sağladıkları bilgi veya belgeler için başvuru sahibinden, bilgi veya belgelere erişimin gerektirdiği inceleme, araştırma, kopyalama, postalama ve diğer maliyet unsurları ile orantılı ölçüde ücret tahsil edebilir. İdare tarafından karşılanabilir, küçük giderlerin istenmemesi uygun olur. Tahsil edilen miktarlar bütçeye gelir olarak kaydedilir.

İstenen Bilgi veya Belge Nasıl Temin Edilecektir?
Başvuru sahibine, istenen belge veya bilgi ile onaylı bir örneği veya kopyası verilecektir. Bilgi veya belgenin kopyasının verilmesinin mümkün olmaması veya kopya çıkarılmasının belgenin aslına zarar vermesi halinde; yazılı ve basılı belgeler üzerinde, belgenin aslının incelenmesi ve not alınmasına imkan verilecektir.

Başvurulara Nasıl Cevap Verilecektir?

İstenilen bilgi, başvuru sahibinin dilekçesinde verilen adresine yollanacaktır. Cevaplar yazılı olarak yollanabileceği gibi elektronik ortamda sonuç bildirmek de mümkündür. Başvurunun reddedilmesi halinde, ret kararının gerekçesi ve bu karara karşı başvuru yolları da, cevap metninde belirtilir.

Bilgi Edinme Hakkı Yasasının Sınırları Nelerdir?

Yargı denetimi dışında kalan işlemler. Fakat yargı denetimi dışında kalan işlemler eğer kişinin mesleki yaşamını ve onurunu etkileyecek nitelikte ise, işlem hakkında yargı yoluna gidilememesine rağmen bilgi istenebilmektedir

Devlet sırrına ilişkin bilgi veya belgeler. Açıklanması halinde Devletin emniyetine, dış ilişkilerine, milli savunmasına ve milli güvenliğine açıkça zarar verecek nitelikte olan ve Devlet sırrı olarak kabul edilen belgeler hakkında bilgi verilmez.

Ülkenin ekonomik çıkarlarına ilişkin bilgi veya belgeler.

İstihbarata ilişkin bilgi veya belgeler. Ancak, bu bilgi ve belgeler kişilerin çalışma hayatını ve meslek onurunu etkileyecek nitelikte ise, istihbarata ilişkin bilgi ve belgeler bilgi edinme hakkı kapsamı içindedir.

İdarî soruşturmaya ilişkin bilgi veya belgeler.

Bunlar:

Kişilerin özel hayatına açıkça haksız müdahale sonucunu doğuracak olması

Kişilerin veya soruşturmayı yürüten görevlilerin hayatını ya da güvenliğini tehlikeye sokacak olması

Soruşturmanın güvenliğini tehlikeye düşürecek olması

Gizli kalması gereken bilgi kaynağının açığa çıkmasına neden olacak veya soruşturma ile benzeri bilgi ve bilgi kaynaklarının temin edilmesini güçleştirecek olması

 

Hangi Bilgi veya Belgeler Bilgi Edinme Kanunu Kapsamı Dışındadır?

Adlî soruşturma ve kovuşturmaya ilişkin bilgi veya belgeler: Açıklanması veya zamanından önce açıklanması hâlinde;

Suç işlenmesine yol açacak,

Suçların önlenmesi ve soruşturulması ya da suçluların kanunî yollarla yakalanıp kovuşturulmasını tehlikeye düşürecek,

Yargılama görevinin gereğince yerine getirilmesini engelleyecek,

Hakkında dava açılmış bir kişinin adil yargılanma hakkını ihlâl edecek gibi bilgi veya belgeler Bilgi Edinme Kanunu kapsamı dışındadır.

Özel hayatın gizliliği: Özel hayatın gizliliği kapsamında, açıklanması hâlinde kişinin sağlık bilgileri ile özel ve aile hayatına, şeref ve haysiyetine, meslekî ve ekonomik değerlerine haksız müdahale oluşturacak bilgi veya belgeler, bilgi edinme hakkını kapsamaz. Ancak Kamu yararının gerektirdiği hâllerde, kişisel bilgi veya belgeler, kurum ve kuruluşlar tarafından, ilgili kişiye en az yedi gün önceden haber verilerek yazılı rızası alınmak koşuluyla açıklanabilir.

Haberleşmenin gizliliği: Haberleşmenin gizliliği esasını ihlâl edecek bilgi veya belgeler, Bilgi Edinme Kanunu kapsamı dışındadır.

Ticarî sır.

Fikir ve sanat eserleri.

Kurum içi düzenlemeler. Kurum ve kuruluşların, kamuoyunu ilgilendirmeyen ve sadece kendi personeli ile kurum içi uygulamalarına ilişkin düzenlemeler hakkındaki bilgi veya belgeler, bilgi edinme hakkının kapsamı dışındadır. Ancak, söz konusu düzenlemeden etkilenen kurum çalışanlarının bilgi edinme hakları saklıdır.

Kurum içi görüş, bilgi notu ve tavsiyeler.

Tavsiye ve mütalaa talepleri.

Gizliliği kaldırılan bilgi veya belgeler